نویسنده: آقای بهزاد فدایی جزی | عضو جامعه مشاوران رسمی مالیاتی ایران

این روزها در فضای مالیاتی کشور مدیران مالی فعالین اقتصادی و کلا جامعه حسابداران درگیر ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده زمستان 1402 هستند در این فضای پرتلاطم و نفس گیر یک جمله ذهن همه را به خود مشغول کرده است به دلیل رد شدن صورتحساب از حد آستانه موضوع ماده6 قانون پایانه ای فروشگاهی و سامانه مودیان برای شما اعتبار لحاظ نخواهد شد. به همین منظور و به جهت نقد و بررسی سامانه مودیان مطالبی هرچند مختصر را خدمت عزیزان ارائه خواهم نمود.

سامانه مودیان از چه زمانی شروع به اجرا شد؟

در ابتدا با تاریخچه، تاسیس و نحوه اجرای آن توسط سازمان امور مالیاتی کشور به عنوان مدیریت و مسئول آن بیشتر آشنا شویم.
قانون پایانه ای فروشگاهی و سامانه مودیان در تاریخ 1398/07/21 به تصویب رسید و جهت اجرا به دولت ابلاغ گردید. در ماده3 سازمان را موظف نموده ظرف مدت پانزده ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون سامانه مودیان را راه اندازی و امکان ثبت نام مودیان در سامانه و صدور صورتحساب الکترونیکی را از طریق سامانه مزبور فراهم آورد.

با درنظر گرفتن مدت مدنظر قرار گرفته در متن ماده3 قانون، سازمان امور مالیاتی تقریبا در اواخر سال 1399 ، با راه اندازی سامانه و ثبت نام مودیان به تکلیف قانونی خود عمل مینمود و لیکن با اذعان مسئولین وقت سازمان به دلیل نداشتن بستر مناسب و زیرساخت های لازم، اجرای کار به اواخر سال 1401 موکول گردید .یعنی از آن مدت درنظر گرفته شده اولیه ، حدود پانزده ماه دیگر هم سپری شد. اولین فراخوان مربوط به شرکت های پذیرفته شده در بورس که از تاریخ 1401/08/01 و دومین فراخوان مربوط به شرکت های دولتی که از تاریخ 1401/10/01 همه مکلف شدند در سامانه مودیان ثبت نام و نسبت به ارسال صورتحساب اقدام نمایند.

همچنان که ضعف در زیرساخت های سامانه به شدت مشاهده می شد در یک اقدام عجیب و کم سابقه سازمان امور مالیاتی با شروع سال 1402 کلیه اشخاص حقوقی، مکلف به ثبت نام و ارسال صورتحساب به سامانه مودیان شدند.

سامانه مودیان; اعتبار سازمان مالیاتی؟

چالش‌های سامانه مودیان از شروع تا الان; چه زمانی این چالش‌ها خاتمه پیدا ‌می‌کنند؟

شروع چالش بزرگ برای شرکت ها از همین ابتدای سال شروع شد، کمتر کسی از نحوه ثبت نام و اتصال به سامانه خبر داشت، سازمان مالیاتی فقط تکلیف را مشخص کرده بود و هیچ نظام آموزشی مدون، اطلاع رسانی دقیق و به موقع،  اجرای محیط آزمایشی، فراخوان به صورت مرحله ای و سایر موارد از این قبیل در کار نبود. انگار مرغ سازمان فقط یک پا داشت که فقط اصرار به ثبت نام و ارسال صورتحساب به سامانه مودیان.

با گذشت سه ماه از سال 1402 هنوز بخش عظیمی از اشخاص حقوقی و شرکت ها نتوانسته اند به سامانه متصل و شرایط ارسال صورتحساب را فراهم آورند.کم کم بخش خصوصی در آموزش و اطلاع رسانی وارد می شود و با برگزاری همایش، سمینار، وبینار و کارگاه های آموزشی و استفاده از کارشناسان خبره و اساتید مجرب، زمینه ارتقاء دانش و تجربه پرسنل مالی به وجود می آید.

سازمان چاره ای ندارد جز به تعویق انداختن مهلت های اعلام شده قبلی و در نهایت مجلس شورای اسلامی قانون تسهیل تکالیف مودیان را تصویب می نماید. در نهایت کلیه اشخاص حقوقی و برخی اشخاص حقیقی از تاریخ 1402/10/01 مکلف به ثبت نام و ارسال صورتحساب در سامانه می شوند و این مهلت دیگر قابل تمدید نیست.

سخن پایانی:

حرف آخر اینکه با گذشت نزدیک پنج سال از تصویب قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان همچنان ضعف در اجرای آن از طرف سازمان امور مالیاتی کشور به وضوح مشاهده می شود. مشکلات عدیده، ابهامات گوناگون، ضعف در پاسخگویی، فراهم نمودن بستر مناسب و زیرساخت های لازم را می توان از این دست نام برد.

و از قول جامعه حسابداران و اشخاص و افراد دیگر در فرآیند ارسالی صورتحساب به سامانه مودیان این جمله را به سازمان امور مالیاتی یادآوری می کنیم.