سوت زنی مالیاتی چیست؟

سوت زنی مالیاتی
یافتن فراریان از پرداخت مالیات (افشاگری مالیاتی)، همیشه یکی از بزرگترین مشکلات دولت آمریکا بوده بطوریکه هر سال مبالغ هنگفتی به کارآگاهان مالیاتی حقوق می داد تا در پرونده ها و اسناد مالی شرکت ها بگردند و فراریان مالیاتی را پیدا کنند.
 
در سال 1989 دولت این کشور تصمیم گرفت به جای استخدام مأمور و کارآگاه از مردم دعوت کند هرجا فرار مالیاتی دیدند، گزارش کنند و قانونی به نام” قانون حفاظت از رسوا کننده “تصویب شد که از آن زمان تاکنون نیز اجرا می گردد. براساس این قانون، رسواکننده (افشاکننده) در پناه قانون قرار می گیرد.

این قانون مانع از آن می شود که دولت آمریکا بتواند افراد افشاگر را که فسادی را در سیستم حکومتی و دولتی اعم از رشوه یا اختلاس یا هر سوء استفاده دیگری را که دیده اند و به نحوی افشا کرده اند را از کار اخراج کند یا برای آن مزاحمتی پیش بیاورد.

علاوه بر این، نکته بسیار جالب این است که پس از رسیدگی قضائی و اثبات فساد و محکوم شدن فرد فاسد، دولت آمریکا باید به میزان حداقل 15 درصد جریمه ای که از فرد فاسد می گیرد را به فرد افشاگر بپردازد.

در سال 2012 بریدلی بیرکنفلد کارمند بانک سوئیسی UBS وقتی فهمید مدیران این بانک به ثروتمندان آمریکایی برای فرار مالیاتی کمک می کنند، ماجرا را به دولت اطلاع داد. سوت زنی بریدلی باعث شد بانک سوئیسی حدود 780/000/000 دلار جریمه شود و البته دولت 104/000/000 دلار از این مبلغ را به این کارمند داد و این پاداش، بزرگترین پاداش برای یک سوت زن فساد بوده است.

انجمن بازرسان فساد گواهی‌شده (ACFE) یکی از تأثیرگذارترین تشکل‌های حرفه‌ای ضد فساد در آمریکا و جهان است؛ که در سال ۱۹۸۸ در آستین، تگزاس، آمریکا توسط ژوزف تی. ولز راه‌اندازی شد.

طبق گزارش این انجمن درباره تقلب‌ها و سوءاستفاده‌های شغلی (۲۰۱۲) سازمان‌ها در هر سال ۷ درصد درآمد خود را در اثر تقلب از دست می‌دهند. این مبلغ نزدیک به یک تریلیون دلار اعلام شده‌است. برای آن که هنگفتی این مبلغ را در ذهنتان مجسم شود، کافی است بدانید مبلغی نزدیک به مجموع درآمد صادرات نفت ایران در ۱۰۰ سال گذشته‌است!

در این کشور قوانین گوناگون و بعضاً متناقضی در ارتباط با افشاگری مالیاتی وجود دارد. بعضی از این قوانین فقط در یک یا چند ایالت لازم‌الاجرا هستند و بعضی دیگر در همه کشور اجرا می‌شوند. نخستین قانونی که در آمریکا به موضوع محافظت از افشاگران پرداخت قانون ادعاهای نادرست است. در این قانون برای تشویق افشاگران درصدی از مبلغ پول بازیافت‌شده یا زیان پیش‌گیری‌شده از سوی دولت به آنان پرداخت می‌شود. دولت نیز موظف است از این افراد محافظت کند.

یکی دیگر از قوانین آمریکا که به تازگی (۲۰۱۰) در این زمینه به تصویب رسید، قانون اصلاح وال‌استریت و حفاظت مصرف‌کننده ۲۰۱۰  است. در این قانون نیز در راستای برنامه افشاگری کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) مشوق‌ها و محافظت‌هایی برای افشاگران در حوزه اوراق بهادار آمریکا تصویب شد.

پس با توجه به این که پای مبالغی هنگفت و منافعی سرشار در میان است، تقلب و فساد مالی را می‌توان در هیبت یکی از پرگردش‌ترین و سودآورترین تجارتهای بزرگ جهان، مثل تجارت جنگ‌افزار، نفت و مواد مخدر دانست.

از این رو، بسیاری از کارشناسان ضد تقلب ورود به عرصه مبارزه با تقلب و فساد مالی را به جنگی تمام‌عیار تشبیه کرده‌اند که سربازان و سرداران حاضر در هر دو جبهه این نبرد جانانه با یکدیگر پیکار می‌کنند؛ بنابراین، افشاگران در هر جای دنیا که در سوت خود بدمند ممکن است با واکنش‌های تلافی‌جویانه گوناگون و گاهی مرگ‌بار روبرو شوند. از این رو، در بعضی از کشورها قوانین و سازوکارهایی برای محافظت از افشاگران (سوت زنان مالیاتی) وجود دارد.

نزدیک به 40 درصد مفاسد دنیا از طریق گزارش فساد توسط مردم و تحت عنوان ” قانون سوت زنی ” کشف میشود. 

سوت زنی در ایران

در ایران نیز براساس ماده 34 آئین نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیاتهای مستقیم که در 9 آذرماه 1398 ابلاغ شده است، چنانچه اطلاعات ارسالی اشخاص ثالث (سوت زنی مالیاتی) منجر به مطالبه و وصول مالیات بشود، سازمان امورمالیاتی متناسب با اطلاعات مکتسبه  به اشخاص مذکور پاداش می دهد.البته این طرح همانند سایر طرح ها، موافقان و مخالفانی دارد که هرکدام از دیدگاه خود به این موضوع نگاه می کنند.

سوت زنی در ایران

از نظر موافقان این طرح، تدوین آئین نامه اجرایی برای این موضوع و تعیین پاداش برای این کار، باعث می گردد که از یک طرف، اشخاص ثالثی که دسترسی به اطلاعات مالی فراریان مالیاتی دارند انگیزه لازم و کافی برای انجام این کار را داشته باشند و از طرف دیگر هم سازمان امور مالیاتی بتواند از این طریق لایه های زیرزمینی و ناشناخته فراریان مالیاتی را شناسایی نموده و نسبت به وصول مالیات و ایصال حقوق دولت، وظایف خود را به نحو شایسته ای انجام بدهد.

ولی از نظر مخالفان این طرح، تعیین پاداش برای لو دادن اطلاعات مالی فراریان مالیاتی، باعث ایجاد فضای بدبینی و اصطلاحاً زیرآب زنی در بین مردم جامعه می گردد که در شرایط فعلی به نفع کشور نیست.

به هرحال باید کمی صبر کنیم و منتظر بمانیم تا اثرات ملموس اجرای این طرح در فضای اقتصادی کشور را ببینیم.

معرفی سامانه 1526 

مرکز ارتباط مردمی سازمان امور مالیاتی کشور (1526) توسط سازمان امور مالیاتی به جهت تکریم مؤدیان مالیاتی راه اندازی گردیده است. شما می توانید با شماره 1526 تماس گرفته و بر اساس 9 کلید تعیین شده به شرح ذیل، موضوعات خود را بصورت شبانه روزی مطرح نمایید.

داخلی شماره 1 این شماره، مختص گزارش فرار مالیاتی است که پس از گرفتن این شماره اطلاعات مربوط به فرار مالیاتی اشخاص را می توان به سازمان امور مالیاتی گزارش داد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *