اظهارنامه مالیاتی چیست؟

تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی یا همان اظهارنامه عملکرد همواره یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های مدیران واحد مالی یک شرکت و حسابداران است. این موضوع از این جهت اهمیت دوچندان پیدا می‌کند که هر ساله ممکن است برخی رویه‌ها و قوانین مربوط به ارسال اظهارنامه مالیاتی تغییر کند.

بحث دیگر در مورد الزاماتی است که نهادهای نظارتی مانند سازمان امور مالیاتی در خصوص ارسال اظهارنامه در زمان مقرر دارند. عدم توجه به این الزامات باعث ایجاد مشکلاتی از قبیل جرائم سنگین مالیاتی، محروم شدن از برخی معافیت‌ها و مواردی از این قبیل می‌شود که ممکن است حتی حیات یک کسب‌وکار را با خطر نابودی روبرو کند.

بنابراین برای جلوگیری از جرایم سنگین مالیاتی اگر می‌خواهید اظهارنامه خود را به بهترین و فنی‌ترین شکل ممکن به سازمان امور مالیاتی ارسال نمایید، قبل از هر چیز سامانه پایش اظهارنامه مالیاتی آقای مالیات را مشاهده کنید و با استفاده از خدمات سامانه، نواقص اظهارنامه خود را برطرف نمایید.

ما در این مقاله قصد داریم تا نکات مهم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی را برای شما به تفصیل بیان کنیم. اینکه اظهارنامه مالیاتی چیست و ارسال آن شامل چه کسانی می‌شود، موعد مقرر تسلیم اظهارنامه مالیاتی چه زمانی است و به مهم‌ترین نکات در ارسال اظهارنامه عملکرد می‌پردازیم پس با آقای مالیات همراه باشید.

اظهارنامه مالیاتی چیست و چه کارکردی دارد؟

ماده یک آیین‌نامه ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم به شماره 230761 مورخ 12/04/94 که به آیین‌نامه تحریر دفاتر مشهور است؛ اظهارنامه مالیاتی را تعریف کرده است.

براساس این ماده: « اظهارنامه مالیاتی فرمی است به منظور اظهار درآمدها، هزینه‌ها، دارایی‌ها، بدهی‌ها، سرمایه، معافیت‌ها، درآمد مشمول مالیات، مالیات، بخشودگی مالیاتی و همچنین اطلاعات هویتی و مکانی حسب مورد که برای صاحبان مالیات مشاغل و اشخاص حقوقی موضوع قانون مالیات‌های مستقیم، بر حسب نوع و حجم فعالیت اشخاص مذکور مطابق نمونه‌هایی که توسط سازمان، تهیه و اعلام می‌شود.»

به طور خلاصه این تعریف شامل دو بخش مختلف می‌شود که یکی اطلاعات هویتی و مکانی مودیان و دیگری صورت‌های مالی آن‌ها است که شامل ترازنامه و صورت سود و زیان و سایر موارد است.

در واقع اظهارنامه مالیاتی فرایند یک ساله واحد مالی یک شرکت است که در نهایت به اظهارنامه ختم می‌شود. یعنی وظایف یک حسابدار در تنظیم و تحویل اظهارنامه مالیاتی این است که آن‌ها باید ثبت‌ها و سندهای شرکت خود را بزنند و به ترازنامه و صورت سود و زیان برسند. نهایتا در اظهارنامه باید اعدادی پر کنند که همان خروجی یک ساله واحد مالی است.

ارسال اظهارنامه مالیاتی شامل چه کسانی می‌شود؟

یکی از سوالات پرتکرار افراد این است که چه کسانی باید اظهارنامه مالیاتی پر کنند؟ در پاسخ باید گفت تمام اشخاص حقیقی و حقوقی مطابق با ماده یک قانون مالیات‌های مستقیم که در این کشور در حال کسب درآمد هستند؛ مکلف هستند درآمدهای خود را در اظهارنامه اعلام و مالیات‌ها را براساس خوداظهاری پرداخت کنند.

برای نمونه فرض کنید فردی مغازه فروش موبایل دارد. این فرد ملکف است که مثلا برای سال 1399 به سازمان امور مالیاتی یک اظهارنامه ارائه دهد و در آن اعلام کند در سال 99 مثلا یک میلیارد تومان فروش داشته، 400 میلیون هزینه و در نهایت 200 میلیون تومان سود کرده است.

مالیات وی براساس نرخ ماده 131 قانون مالیات‌های مستقیم به شکل پلکانی محاسبه می‌شود. بنابراین یک شخص حقیقی موظف است برای یک سال مالی خود اظهارنامه مالیاتی ارسال کند.

اگر می‎‌خواهید با استفاده از سامانه پایش اظهارنامه مالیاتی نواقص اظهارنامه مالیاتی خود را برطرف کنید، مقاله‌ی آموزش کار با سامانه پایش اظهارنامه مالیاتی را مطالعه کنید تا مشاورین متخصص آقای مالیات شما را راهنمایی کنند.

روش‌های ارسال و ثبت اظهارنامه مالیاتی چگونه است؟

براساس ماده 4 آیین‌نامه ماده یک قانون مالیات‌های مستقیم مودیان موضوع این آیین‌نامه مکلف هستند که اظهارنامه خود را برای هر سال مالیاتی به شکل انفرادی یا مشارکت در موعد مقرر قانونی و به شکل الکترونیکی از طریق درگا‌ه‌های الکترونیکی سازمان تسلیم کنند.

البته در این‌جا یک تبصره نیز وجود دارد و آن این است که تسلیم اظهارنامه در اجرای ماده 178 قانون مورد پذیرش است. یعنی چنانچه به هر دلیلی نتوانیم اظهارنامه خود را به شکل الکترونیکی ارسال کنیم، می‌توان اظهارنامه را پرینت گرفته و به شکل فیزیکی تکمیل کرده و سپس به اداره پست تحویل دهیم که تاریخ تحویل به ادره پست به منزله تاریخ ارسال اظهارنامه به سازمان امور مالیاتی است.

اما پیشنهاد ما این است که مؤدیان از انجام این کار خودداری کنند. چرا که ممکن است به علت برخی اشتباهات سهوی درگیر مشکلات پیچیده‌ای شوند. برای نمونه ممکن است که بنا به دلایل سهوی تاریخ ارسال اظهارنامه به اداره پست اشتباه بر روی آن درج شود. در این صورت مالیات به شکل علی‌الراس محاسبه و در نظر گرفته می‌شود که نمونه‌هایی از این اشتباهات مشاهده شده است.

بنابراین پیشنهاد می‌شود که ارسال اظهارنامه به شکل الکترونیکی انجام شود که در حال حاضر از طریق سایت tax.gov.ir است. در این سایت بخشی به نام اظهارنامه الکترونیکی در نظر گرفته شده و در این‌جا پنج گزینه نمایش داده می‌شود که شامل اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی، اظهارنامه مالیات عملکرد اشخاص حقوقی، اظهارنامه اجاره املاک، اظهارنامه مالیات بر درآمد مشاغل خودرو و اظهارنامه مالیات ارزش افزوده است.

مهلت و زمان تسلیم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی چه زمانی است؟

ماده 110 قانون مالیات‌های مستقیم می‌گوید: «اشخاص حقوقی مکلف‌اند اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان متکی به دفاتر و اسناد و مدارک خود را حداکثر تا چهار ماه پس از سال مالیاتی همراه با فهرست هویت شرکا و سهامداران و حسب مورد میزان سهم‌الشرکه یا تعداد سهام و نشانی‌ هر یک از آنها را به اداره امور مالیاتی که محل فعالیت اصلی شخص ‌حقوقی در آن واقع است تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند.»

در این‌جا قانون اشاره‌ای به پایان تیر ماه نمی‌کند و تا چهار ماه پس از پایان سال مالیاتی را ذکر می‌کند. برخی از مودیان از تفاوت سال مالی و مالیاتی را اطلاعی ندارند که در ادامه به اشاره کوتاهی می‌کنیم.

اشخاص حقیقی تا چه زمانی باید اظهارنامه مالیاتی رد کنند؟

طبق ماده 100 اشخاص حقیقی تا آخر خرداد ماه باید اظهارنامه مالیاتی رد کنند. زیرا اشخاص حقیقی سال مالیاتی آن‌ها شمسی است و مثل شرکت‌ها نیستند.

منظور از سال مالی و مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی چیست؟

ماده 155 قانون مالیات‌های مستقیم فرق این دو را ذکر می‌کند که براساس آن سال مالیاتی همان سال شمسی است که از اول فروردین تا 29 اسفند را شامل می‌شود. سال اشخاص حقیقی الزاما همان سال مالیاتی است که به آن اشاره شد. اما در همین ماده 155 اشاره می‌کند که مطابق با اساسنامه اشخاص حقوقی ممکن است سال مالی با سال مالیاتی آن‌ها الزاما یکی نباشد.

برای نمونه ممکن است مجموعه‌ای در ایران شعبه یک شرکت خارجی باشد و باید سال مالی خود را متناسب با آن شرکت تنظیم کند. در این حالت ممکن است سال مالی شرکت خارجی مطابق با سال مالیاتی ایران نباشد.

به نحوی که سال مالی شرکت از ماه‌های دیگری شروع و خاتمه یابد که به این شرکت‌ها اصطلاحا شرکت‌های میان سالی می‌گویند. بنابراین این شرکت‌ها موظف هستند تا چهار ماه پس از پایان سال مالی اظهارنامه خود را ارسال کنند که الزاما ممکن است تیرماه نباشد.

اما در خصوص اشخاص حقیقی ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم مهلت قانونی برای ارسال اظهارنامه اشخاص حقیقی را تا پایان خرداد ماه در نظر گرفته است. چرا که سال اشخاص حقیقی همان سال مالیاتی یا شمسی است.

چند نوع اظهارنامه مالیاتی داریم؟

ما چند نوع دسته‌بندی برای اظهارنامه داریم که یکی از آن‌ها انواع اظهارنامه است که در بالا به آن اشاره شد. یعنی اظهارنامه مالیاتی عملکرد، ارزش افزوده، ارث، املاک و مابقی موارد. اظهارنامه عملکرد که اصلی‌ترین اظهارنامه محسوب می‌شود در یک دسته‌بندی خود شامل حقیقی و حقوقی است.

انواع اظهارنامه عملکرد اصلی، الحاقی، اصلاحی و تفاوت آن‌ها چیست؟

ما سه نوع اظهارنامه عملکرد داریم که اولین آن همان اظهارنامه اصلی است. یعنی همان اظهارنامه‌ای که در موعد مقرر ارسال می‌شود. اما یک نوع اظهارنامه دیگر داریم که به آن اظهارنامه الحاقی یا جایگزین می‌گویند که در واقع آخرین اظهارنامه ارسالی در موعد مقرر است.

یعنی ممکن است مدتی بعد از ارسال اظهارنامه بخواهیم برخی اصلاحات را بر روی آن اعمال کنیم. اما نوع دیگری از اظهارنامه داریم که به آن اظهارنامه اصلاحی می‌گویند که ماده 226 قانون مالیات‌های مستقیم به آن اشاره می‌کند.

تبصره همین ماده اینطور بیان می‌کند: «به مودیان مالیاتی اجازه داده می‌شود در صورتی که به نحوی از انحاء در اظهارنامه یا ترازنامه یا حساب سود و زیان تسلیمی از نظر محاسبه اشتباهی شده باشد، با ارائه مدارک لازم ظرف یک ماه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه نسبت به رفع اشتباه اقدام و اظهارنامه یا ترازنامه یا حساب سود و زیان اصلاحی را حسب مورد تسلیم نماید و در هر حال تاریخ تسلیم اظهارنامه مودی تاریخ تسلیم اظهارنامه اول می‌باشد.»

به طور مثال، اول تیر ماه است یک اظهارنامه رد می کنیم و این می شود اظهارنامه اصلی است.
من فهمیدم که اشتباه کردم می‌خواهم این را اصلاحش بکنم، تا آخرین روز تسلیم اظهارنامه اگر من اظهارنامه بفرستم به منزله‌ی  اظهارنامه الحاقی یا جایگزین تلقی می شود.
اولین اظهارنامه در موعد مقرر اظهارنامه اصلی است و آخرین اظهارنامه در موعد مقرر اظهارنامه الحاقی یا جایگزین است.

با این حال؛ توصیه اکید ما به مودیان مالیاتی این است که از ارسال اظهارنامه اصلاحی به سازمان خودداری کنند. چرا که در بخشنامه 20012319 مورخ 92/07/7 دو شرط مهم را برای قبول این نوع اظهارنامه در نظر گرفته است. شرط اول تغییر طبقه‌بندی حساب‌ها و شرط دوم اشتباه در محاسبات است.

یعنی صرفا اگر اظهارنامه دارای یک یا دو مورد از این شروط بود مورد پذیرش قرار می‌گیرد و در غیر اینصورت رد می‌شود.  در مورد اشتباه در طبقه‌بندی برای نمونه ممکن است طبقه‌بندی دارایی‌های ثابت یا جاری را ممکن است اشتباه زده باشند که اساسا این موارد تبعات خاصی نیز در پی ندارد.

در مورد اشتباه در محاسبات نیز باید گفت این مسئله مربوط به زمانی بود که اظهارنامه به شکل فیزیکی تکمیل شد. اما در حال حاضر در صورت اشتباه در محاسبات؛ اساسا امکان ارسال اظهارنامه وجود ندارد و باید آن را برطرف کرد. بنابراین خود به خود این مسئله نیز موضوعیتی ندارد.

تصور برخی از مودیان این است که با افزایش یا کاهش مبلغ می‌توانند اظهارنامه اصلاحی به سازمان ارسال کنند که این تصور کاملا اشتباه است. معمولا ارسال اظهارنامه اصلاحی تبعات سنگینی برای مودیان در پی دارد. از این رو باید تلاش کنند که همان اظهارنامه اول را به درستی ارسال کنند.

در زمینه اشتباه در محاسبات باید گفت که ما بخشنامه‌ای با شماره 2009326 مورخ 93/03/3 تحت عنوان نحوه «اقدام ادارات امور مالیاتی در موارد اشتباه سهوی مودیان در سقف مبالغ برخی از اقلام اظهارنامه مالیاتی» داریم. براساس این بخشنامه در صورت اشتباه محاسباتی مودیان، باید اقدامات بسیار پیچیده‌ای را برای اصلاح انجام دهند که کار را بسیار سخت می‌کند.

در این بخشنامه ذکر شده که چنانچه مودیان حساب درآمد و هزینه را بیش از مبلغ واقعی ابراز کردند؛ ابتدا ماموران مالیاتی باید رسیدگی کنند و در صورت احراز اشتباه محاسباتی توسط آن‌ها، در ادامه موضوع را به رئیس اداره مالیاتی یا همان ممیز کل ارجاع می‌دهند.

بعد از بررسی ممیز کل، سپس پرونده به کمیته‌ای متشکل از چندین نفر از جمله معاون اداره، نماینده داداستانی و انتظامی مالیاتی، مسئول حراست اداره کل و ممیز کل سپرده می‌شود. بعد از بررسی کمیته و در صورت احراز اشتباه سهوی توسط مودیان؛ موضوع را به اداره کل امور مالیاتی ابلاغ می‌کنند. بنابراین عملا با یک هفت‌خوان رستم در اینجا روبرو هستیم که چندین مرحله دارد.

به طور مثال من اظهارنامه اصلی فرستادم بعد آمدم اظهارنامه اصلاحی هم فرستادم.
فرض کنید که در اظهارنامه اصلاحی خودم مبلغ فروش رو  بالاتر نشان دادم و این مورد پذیرش سازمان نیست؛ ولی ممیز مالی می بیند که در اظهارنامه اصلاحی خودم مبلغ فروش را بیشتر اعلام کردم؛ به نظر شما داخل گزارش خودش این موضوع را منعکس نمی‌کند؟ یعنی نمی‌گوید که خود مؤدی در اظهارنامه اصلاحی، فروش اش اینقدر بوده پس نتیجتا تبعات این شکلی دارد.
اما فرض می‌کنیم که من ارسال اظهارنامه‌ام را انجام دادم و 4/31 هم اظهارنامه را فرستادم، ماده 190 می‌گوید زمانی که شما اظهارنامه تان را  فرستادید و مالیات ابراز کردید مکلف هستید که مالیات ابرازی خودتان را در اظهارنامه هرچقدر که اعلام کردید پرداخت نمائید؛ وگرنه ماهی 2.5 درصد جریمه دارید.

بسیاری از افراد اظهارنامه می‌فرستند اما پرداخت نمی‌کنند و جریمه می‌شوند همچنین قابل بخشودگی هم است. اگر مبلغ اظهارنامه مالیاتی را تقسیط کنید جریمه می‌شوید ولی قابل بخشودگی است.
نکته: به طور مثال من در سال 99 یک سری فروش داشتم. نکته اول حتما قبل از مراوداتتون با طرف مقابل در سامانه ایوت اسم شخص را داخل بلک لیست برسی کنید.
اگر اسم طرف مقابل در بلک لیست قرار داشت باهاش معامله نکنید چون این فرد کد فروش است، زیرا خرید و فروش از کد فروش تبعات زیادی در قانون دارد.

تبعات خرید و فروش از کد فروش چگونه است؟

تبعات خرید و فروش با کد فروش در آیین نامه ماده 219 خیلی زیاد است.  زمانی که شما فروش دارید، فروش خود را در سامانه  169 باید ناخالص ثبت کنی یعنی باید مبلغ فروش، تخفیفات، برگشت از فروش به صورت جداگانه ثبت شود وگرنه مشمول جریمه ماده169 می شوید.

 به طور مثال من مبلغ فروشم در سال 99 بیشتر از 5 میلیارد تومان بوده است یا جمع دارایی های سمت راست ترازنامم بیشتر از 8 میلیارد تومان بوده است و آیا من تکلیف خاصی دارم؟ جواب بله مطابق ماده 272 و اطلاعیش شما مشمول این هستید که صورت های مالیتون حسابرسی شود و آن را  تقدیم حوزه مالیاتی کنید و تا 3 ماه پس از انقضای تسلیم اظهارنامه فرصت دارید مثلا تا 3 ماه پس از 31/4 و اگر این کار را انجام ندهید 20% مالیات جریمه می‌شوید.

آیا این بخشودگی دارد؟ بله در اجرای ماده 191 بخشودگی داره ولی نکته بسیار مهمی که اکثرا بهش توجه نمی‌کنند.
اگر شرکت‌ها معافیت داشته شامل این جریمه اظهار نامه می‌شوند؟ اگر شرکتی نرخ 0 باشد مثلا منِ دانش بنیاد نوع یک هستم و نرخ صفر هستم وقتی مالیاتی وجود ندارد به قول حقوقی‌ها به طریق اؤلا جریمه‌ای هم وجود ندارد، وقتی اصل مالیات نیست؛ پس این 20% هم به جهت قانونی وجود ندارد.

تبصره 7 ماده 105 چه چیزی را بیان می کند؟ (تشویقات مالیاتی)

تبصره 7 ماده 105 می‌گوید به ازای هر 10% افزایش سود من یک واحد درصد از آن 25% کم می‌کنم. مثلا پارسال سود من بوده 100 میلیون امسال شده 110 میلیون، 10% افزایش پیدا کرده است و اینجا به جای نرخ 25%، نرخ 24% لحاظ می‌شود، نهایتا تا 50% اگر  سودمن افزایش پیدا کرد، %5 از آن 25% می شود 20 درصد.
برای انجام این کار دوشرط وجود دارد:

1- من اظهارنامه در مورد مقرر داده باشم به سازمان امور مالیاتی
2- بدهی مالیاتی قطعی سال قبل را هم رو پرداخت کرده باشم یعنی برای سال 98 را هم پرداخت کرده باشم.
نکته مهم: اگر بدهی مالیاتی 98 را تقسیط کردید حواستان باشد که آخرین چک تقسیطت از 4/31 همان سال نباید رد شود وگرنه آن تخفیفِ تبصره 7 ماده 105 شامل شما نمی‌شود.
نکته مهم: براساس تبصره 2 ماده 210 آن چه که شما در اظهارنامه ابراز کردید قطعی است پس نتیجتا این را هم باید پرداخت کرده باشید وگرنه تخفیف تبصره به شما تعلق نمی گیرد.
نکته مهم: اگر رقم شما درشت باشد، گروه رسیدگی کننده خودش دوباره می‌آید جرایم را برسی می‌کند. اگر بخواهید اطلاعاتان در این مورد بیشتر شود دوتا رفرنس به شما معرفی می‌کنم:
1- بخشنامه شماره 20096158
2- رای شورای مالیاتی به شماره 20136
اگر دو مورد بالا را برا رعایت کنید تمام نواقص‌های شما در اظهارنامه مالیاتی در ارتباط با تبصره 7 ماده 105 برطرف می‌شود.

حساب تعدیلات سنواتی چیست؟

حساب تعدیلات سنواتی حسابی است که اگر تکان بخورد اثر مالیاتی دارد. بدهکارش و بستانکارش اثر مالیاتی دارد و  حتما دستوالعمل 21012 را حتما مطالعه کنند.
دستورالعمل رسیدگی به حساب تعدیلات سنواتی سه قسمت دارد.
قسمت الف: اگر بدهکار شود این حساب، به درآمد مشمول اضافه می‌شود غیر از دوتا حالت
قسمت ب: اگر بستانکار شود هم اضافه می‌شود به غیر از 4 تا حالت
نکته: اگر بدهکار حساب تعدیلات سنواتی داشتید یعنی کاهنده و حتما آن را داخل جدول شماره ب اظهارنامه که همان جدول محاسبه مالیات است قرار دهید تا از مالیات ابرازی تان کسر شود.

اگر من سنوات قبل زیان ابراز کرده باشم و زیانم تایید شده باشد چه اتفاقی می افتد؟
یک بخشنامه ای داریم، بخشنامه 28345 که سال 85 آمده است. این بخشنامه می‌گوید؛ زیان تایید شده شما حداکثر تا میزان درآمد مشمول ابرازی‌تان قابل کسر است؛ یعنی من سنوات قبل زیان کردم امسال می‌خواهم آن زیان مستهلک شود تا چه میزان مستهلک می‌شود؟ تا میزان درآمد مشمول مالیات ابرازی است.
نکته: بخشنامه 2009824 بند 8 پاراگراف دوم می‌گوید اگر مؤدی بخواهد که این استهلاک زیان سنواتی از طرف سازمان امور مالیاتی لحاظ بشود حتما باید درخواست کتبی بدهد وگرنه لحاظ نمی‌شود.

نکات قابل توجه در تکمیل اظهارنامه مالیاتی

• اگر تخفیفات در سال 99 داشتید، سازمان در چند حالت تخفیفات را می‌پذیرد.

1- تخفیفات باید زیر فاکتور باشد و اینکه من تخفیفات را شفاهی دادم قابل قبول نیست.
2- تخفیفات شما سطری باشد؛ یعنی من یک فاکتوری صادر کردم 6 قلم کالا داخلش هست و ممیز باید بفهمد که من تخفیفم مرتبط با کدام کالا است.
بخشنامه 2009824 بند 5 می‌گوید، دفاتر طرفین هم حوزه‌های مالیاتی باید آن را استعلام بگیرند و این را معمولا در رقم های درشت این کار را انجام می‌دهند. تخفیف که بالا باشد از حوزه مقابل هم یک استعلامی می‌گیرند که ببینند طرف مقابل در دفاترش آورده یا نیاورده است.

• ممیز مالیاتی می‌آید این برگشت از فروش توی دفاتر را با کارتکست انبار و ورودی مجدد برگشتی نمونه ای تطبیق می‌دهد که ببیند حرف شما درست است  یا نه.
•  اگر در سال قبل خسارتی به شما وارد شد، دو حالت به وجود می‌آید، یا در آن خسارت عوامل انسانی دخیل بوده است یا جزو عوامل طبیعی بوده است.
  اگر عوامل طبیعی باشد مثل سیل، زلزله و آتش سوزی مربوط به ماده 165 است.
  اگر عوامل انسانی باشد مربوط به بند 9 ماده 148 است که می‌گوید، اگر خسارتی به مؤدی وارد شد و وجود خسارت محقق باشد، موضوع و میزان هم مشخص باشد و مؤدی بیمه هم نباشد.
  حوادث غیر مترقبه دو حالت پیش می‌آید.
  1- ماده 165 که می‌گوید که اگر سیل،آتش سوزی و طوفان باشد وزارت دارایی مخیر و هیئت وزیران باید تصویب بکند.
  2- اگر عوامل انسانی در آن دخیل باشد می‌شود بند 9 ماده 148 که 3 شرط دارد برای پذیرش هزینه آن: 1- وجود خسارت محقق باشد 2 – موضوع و میزان آن مشخص باشد و بیمه هم نباشد که البته آیین نامه اجرایی بند یک می‌گوید 3 ماه از تاریخ ایجاد خسارت هم مؤدی مکلف است که به حوزه مالیاتی این رو اعلام کند که البته دیوان عدالت اداری این را رای داد و ما این مهلت 3 ماهه را نداریم در بحث مربوط به این موضوع.
• هزینه مطالبات مشکوک الوصول و هزینه م.م و یا مطالبات سوخ شده است. سازمان مالیاتی در رویه در اکثر مواقع قبول نمی‌کند و می‌گوید من در مقام احراز نیستم که بفهمم مطالبات شما واقعا سوخ شده یا سوخ نشده و چند درصد احتمال داره برگردد و من یک رای دادگاه می‌خواهم و یک رفرنس قانونی، برای اینکه بپذیرم؛ چون من در مقام اصلاح که نیستم. چون نمی‌توانم تشخیص بدم پس برای من یک رای دادگاهی بیاورید که مطالبات طرف سوخ شده است.
• شما وقتی فروش ضایعات و مواد اولیه دارید حتما باید فاکتور صادر کنید وگرنه دوتا جریمه شامل شما می‌شود.
  1- جریمه عدم صدور صورت حساب ماده 169
  2- دو عدم صدور فاکتور بند دو ماده 22 ارزش افزوده
  نکته: شما حتما باید در ماده 169 سامانه معاملات فصلی باید ارسال بشود و اینکه اگر با زیان فروختید مواد اولیه و ضایعات خودتان را حتما باید مدارک و مستندات کافی به حوزه مالیاتی بدهید که بپذیرد وگرنه مطابق آیین نامه ماده 219 به ارزش منصفانه این اتفاق می افتد.
•  در ارتباط با کمک های پرداختی و دریافتی: اگر به جایی کمک پرداختی داشتید 4 بخشنامه است که باید بدانید.
  بخشنامه 5158، بخشنامه 2009350، بخشنامه 20094100 و بخشنامه 4585 اگر شما کمک دریافتی داشته باشید مطابق ماده 119 مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی هستید؛ یعنی به نرخ ماده 131 باید مالیات بدهید.

اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره چگونه است؟

بسیاری از اشخاص حقیقی و حقوقی این سوال را دارند که اگر ملکی را اجاره دهند؛ آیا باید برای آن اظهارنامه ارسال کنند یا خیر؟ در جواب باید گفت بله در 99 درصد از موارد باید اظهارنامه ارسال کنیم.

فقط یک اشتثنایی در این زمینه وجود دارد که تبصره 11 ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم اینگونه به آن اشاره می‌کند که اگر شخص حقیقی در تهران یک ملک مسکونی داشته باشد؛ تا 150 متر مشمول معافیت مالیاتی می‌شود و نیازی به ارسال اظهارنامه نیز ندارد.

این موضوع در شهرهای غیر از تهران به میزان 200 متر است. اما در سایر موارد باید اظهارنامه ارسال شود. برای نمونه فرض کنید فردی ملک تجاری یا اداری دارد و اجاره دریافت می‌کند؛ این شخص باید اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره ارسال کند.

اظهارنامه مالیاتی شرکت‌های بدون فعالیت چگونه است؟

بسیاری از مودیان این سوال را مطرح می‌کنند که من ما یک شرکت داریم و در یک سال اول هیچ فعالیتی نداشته‌ایم، آیا حتما باید اظهارنامه ارسال کنیم؟ در جواب باید گفت که الزامی برای ارائه اظهارنامه در این حالت وجود ندارد. اما تجارب مختلف به ما می‌گوید  بهتر است در این حالت یک اظهارنامه به اصطلاح صفر به سازمان ارسال کرد.

در اینگونه اظهارنامه باید اطلاعات هویتی درج شود، صورت سود و زیان را صفر بزنیم و ترازنامه را مطابق وضعیتی که داریم اعلام کنیم. چرا که قاعدتا ترازنامه صفر نمی‌شود. چون زمانی که ما شرکت را تاسیس کردیم قطعا یک مبلغ هر اندازه کم را هم به عنوان سرمایه اعلام کرده‌ایم.

بنابراین اگر موجودی حساب بانکی یا سرمایه داریم؛ باید در اظهارنامه درج شود. اما به اظهارنامه‌ای که صورت سود و زیان آن صفر است اصطلاحا اظهارنامه صفر می‌گویند. در این حالت علاوه بر ارسال اظهارنامه صفر پیشنهاد می‌شود که یک نامه عدم فعالیت هم ارسال کنند. ارسال نامه عدم فعالیت اشخاص حقوقی در این خصوص کمک شایانی به آن‌ها می‌کند.

منظور از درصد فعالیت در اظهارنامه مالیاتی چیست؟

در مورد بحث درصد فعالیت در اظهارنامه مالیاتی باید به موضوعی به نام اینتا کد اشاره کرد که براساس آن هر مودی باید فعالیت خود را به سازمان امور مالیاتی اعلام کند. برای نمونه ممکن است فردی صرفا فروشنده تجهیزات پزشکی است. در این حالت صد درصد فعالیت وی مربوط به تجهیزات پزشکی است.

اما برخی اوقات نیز امکان دارد چنین فردی فعالیت‌های دیگری نیز انجام دهد که باید درصد این فعالیت‌ها از هم تفکیک شود. حال سوال این است که این درصدها چه کارکردی دارد؟ در پاسخ باید گفت هنگامی که سازمان امور مالیاتی با استفاده از ضرایب مالیاتی به دنبال محاسبه میزان مالیات شخص مورد نظر است؛ به این فعالیت‌ها توجه می‌کند.

2 نکته مهم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی

نکته اول: مطابق تبصره 2 ماده 210 قانون مالیات‌های مستقیم هر آنچه مودیان در اظهارنامه خود ابراز کنند؛ قطعی تلقی می‌شود. متاسفانه گاهی اوقات مشاهده می‌کنیم که مودیان برای ارسال اظهارنامه به کافی‌نت‌ها مراجعه می‌کنند و اشتباهاتی رخ می‌دهد یا آنکه خودشان اشتباه یک صفر را مثلا به میزان فروش اضافه می‌کنند. بنابراین باید بسیار با دقت نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه اقدام کنند.

نکته دوم: اشخاص حقیقی مطابق ماده 137 قانون مالیات‌های مستقیم می‌توانند هزینه‌های درمانی خود، همسر، فرزندان و افراد تحت تکفل خود را در اظهارنامه خود درج کنند. این مبالغ از میزان سود آن‌ها کم می‌شود. پیشنهاد ما برای این کار این است که اشخاص حقیقی اسناد و مدارک هزینه‌های درمانی را از واحد حسابداری مراکز درمانی دریافت و در اظهارنامه ذکر کنند.

اظهارنامه مهم‌ترین سند مالیاتی کسب و کار شما است، خیلی به آن اهمیت بدهید، خیلی ریزبینانه و هوشمندانه اظهارنامه مالیاتی رد کنید.

جمع‌بندی

اظهارنامه مهم‌ترین سند مالیاتی کسب و کار شما است، خیلی به آن اهمیت بدهید، خیلی ریزبینانه و هوشمندانه اظهارنامه مالیاتی رد کنید. ما در این مقاله از آقای مالیات تلاش کردیم به مهم‌ترین سوالات و نکات مهم در زمینه‌ اظهارنامه پاسخ دهیم. اما از آن‌جا که هر کسب‌وکاری مباحث مختص به خود را دارد؛ توصیه ما این است که قطعا از نظر متخصصین مشاور مالیاتی استفاده کنند.

در کنار این موضوع با توجه به الکترونیکی شدن فرایندهای مالی و حسابداری و همچنین اهمیت دقت در انجام محاسبات مربوط به آن؛ راهکارهای نرم‌افزاری در پیش‌برد اهداف مالی یک شرکت نقش برجسته‌ای پیدا کرده که این موضوع در تنظیم و ارسال اظهارنامه عملکرد نیز کاملا صدق می‌کند.

اگر هنوز در مورد اظهارنامه مالیاتی و انواع اظهارنامه مالیاتی سوال دارید در قسمت کامنت ها و یا برنامه از من بپرس آقای مالیات سوالات خود را از متخصصین مؤسسه‌ی آقای مالیات بپرسید.