صفر تا صد مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده از جمله مالیات‌های غیر مستقیم است كه مزایای زیادی دارد. یكی از موضوعات جذابی كه درباره قانون ارزش افزوده وجود دارد این است كه اگر مؤدی به هر علتی در یک دوره فروشی نداشته و یا مبلغ فروش پایینی داشته باشد. مالیات و عوارض ارزش افزوده‌ای كه بابت كالاهای خریداری شده پرداخت كرده است به عنوان طلب وی از سازمان لحاظ خواهد شد و در صورت فروش قابل تهاتر از ارزش افزوده دریافتی وی است.

دیگر مزیت مالیات بر ارزش افزوده این است كه واردات كالا و خدمات به كشور مشمول ارزش افزوده است در صورتی كه اگر كالایی صادر گردد مشمول ارزش افزوده نیست و ارزش افزوده‌های پرداختی بابت صادرات به مؤدی مسترد خواهد شد.

علاوه بر این موارد در قانون ارزش افزوده بسیاری از اقلام اساسی سبد مصرفی خانوار از گوشت و فرآورده‌های آن، برنج، حبوبات و غیره مشمول ارزش افزوده نیستند و قطعا این موضوع برای اقشار مختلف جامعه برای افزایش نیافتن بهای كالای خریداری شده كمك شایانی خواهد كرد.

برای آشنایی بیشتر با موارد قانونی مالیات بر ارزش افزوده، در این مقاله از آقای مالیات قصد داریم در مورد نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده، کالاهای مشمول مالیات ارزش افزوده، معافیت‌های جدید مالیات بر ارزش افزوده، مشاغل مشمول مالیات ارزش افزوده صحبت کنیم پس همراه ما باشید.

منظور از مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

منظور از مالیات و عوارض بر ارزش افزوده این است كه در طی مراحل مختلف توسط تولید كنندگان و ارائه دهندگان خدمات به ارزش كالا یا خدمت اضافه و در آخرین مرحله توسط مصرف كننده نهایی پرداخت می‌گردد. حال که با مفهوم مالیات ارزش افزوده آشنا شدید، اگر به یادگیری مباحث تخصصی مالیات علاقه مند هستید به صفحه آموزش مالیات مراجعه کنید.

نحوه محاسبه مالیات ارزش افزوده

مؤدی بابت مبلغ مالیات و عوارض ارزش افزوده خرید در یك فصل از سازمان مالیاتی طلبكار می‌شود و بابت مبلغ مالیات و عوارض ارزش افزوده فروش به سازمان بدهكار می‌گردد. برای محاسبه ارزش افزوده كه باید به سازمان پرداخت شود باید تفاوت دو مبلغ بالا را محاسبه كرد و در صورتی كه عدد ارزش افزوده فروش بیشتر از عدد ارزش افزوده خرید شد، وجه به سازمان پرداخت گردد.

در غیر این صورت عدد محاسبه شده به عنوان طلب مؤدی از سازمان لحاظ می‌شود كه این عدد را هم می‌توان به دوره بعد منتقل و هم از سازمان استرداد كرد كه با توجه به اینكه برای استرداد حتما باید دفاتر، اسناد و مدارك مؤدی مورد رسیدگی قرار گیرد که اصلا توصیه نمی‌شود.

اگر در مورد نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده به مشاور مالیاتی نیاز دارید، می‌توانید با ما تماس بگیرید و از خدمات مشاوره مالیاتی آنلاین، تلفنی و حضوری مؤسسه آقای مالیات استفاده کنید.

كالاهای مشمول مالیات بر ارزش افزوده

تقریبا تمامی كالاها و خدمات مشمول مالیات بر ارزش افزوده است به جز موارد ذكر شده در ماده 9 قانون جدید ارزش افزوده كه به موارد غیر مشمول و به عبارتی كالاها و خدمات معاف اشاره دارد و جزئیات شرایط آن به تفكیك در این ماده اشاره شده است.

مثال برای مالیات بر ارزش افزوده كالا و خدمات

فرض كنید كالایی مشمول نرخ ارزش افزوده 9% است و مبلغ خود كالا برای خرید 100 ریال و برای فروش 200 ریال باشد. برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده خرید باید 100 را در 9% ضرب كنیم كه جواب 9 ریال است. برای مالیات ارزش افزوده فروش نیز به همین روال محاسبات انجام می‌گردد.

یعنی 200 ریال فروش ضربدر 9% كه می‌شود 18 ریال، در نظر بگیرید الان پایان فصل است و باید مالیات و ارزش افزوده به سازمان پرداخت گردد. مبلغ مالیات و ارزش افزوده خرید را از مالیات ارزش افزوده فروش كسر كنیم و عدد به دست آمده را ظرف یك ماه پس از پایان فصل مربوطه به سازمان مالیاتی پرداخت كنیم.

اگر در پایان فصل می‌خواهید گزارش فصلی رد کنید، پیشنهاد می‌کنم صفر تا صد صورت معاملات فصلی را مطالعه کنید.

معافیت های جدید ارزش افزوده

طبق ماده 9 قانون جدید ارزش افزوده برخی موارد به معافیت‌های قبلی اضافه شده که شامل آب مصارف كشاورزی، فرآورده‌های گوشتی، انواع آرد،خوراك دام زنده، انواع واكسن و غیره است.

لیست مشاغل مشمول مالیات بر ارزش افزوده

لیست مشاغل مشمول مالیات ارزش افزوده را سازمان مالیاتی طی فراخوان‌های متفاوت اعلام می‌كند. در حال حاضر كلیه اشخاص حقوقی مشمول ارزش افزوده می‌باشند و بعضی از مشاغل مانند فروشندگان آهن آلات، صاحبان تعمیرگاه‌های مجاز و غیره هستند و برای اطلاعات دقیق تر باید به 8 فراخوان اعلامی سازمان مراجعه كرد. 

برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌کنم مقاله: مالیات مشاغل چیست را مطالعه کنید.

انواع اظهارنامه ارزش افزوده

انواع مختلف اظهارنامه ارزش افزوده به شرح زیر است:

1. اظهارنامه ارزش افزوده عادی شامل كالاها و خدماتی است كه نرخ مالیات و عوارض ارزش افزوده آن‌ها معادل 9% است. تقریبا تمامی اشخاص مشمول ارزش افزوده مكلف به ارسال اظهارنامه عادی هستند مگر برخی كالاهای خاص كه اظهارنامه متفاوتی دارند.
2. اظهارنامه ویژه دخانیات: انواع سیگار و محصولات دخانی مثل توتون، تنباكو و غیره كه تولید داخل كشور، وارداتی یا تولید داخل ایران که نشان بین المللی داشته باشند طبق ماده 26 قانون شامل نرخ های متفاوت ارزش افزوده از 10% تا 65% هستند. البته از سال دوم اجرای قانون ارزش افزوده هر سال 5% به نرخ مربوطه افزوده می‌شود تا به نرخ مقرر شده در قانون برسند.
   
   
3. اظهارنامه ویژه سوخت: مربوط به انواع بنزین، نفت و غیره است و همچنین نرخ ارزش افزوده آن بستگی به نوع سوخت 15% یا 30% است.
4. اظهارنامه عوارض آلایندگی: نرخ‌های ارزش افزوده طبق ماده 29 قانون ارزش افزوده تعیین شده است. به طور كلی اولین بار كه اظهارنامه ارزش افزوده در مهلت مقرر به سازمان ارسال شود به آن اظهارنامه اصلی گفته می‌شود. حال اگر قبل از اتمام مهلت مقرر و پس از ارسال اظهارنامه اصلی متوجه اشتباهاتی شویم و بخواهیم آن را اصلاح كنیم به اظهارنامه بعدی اظهارنامه جایگزین گفته می‌شود.
   
   ولی اگر مهلت مقرر به اتمام رسید و بعد متوجه اشتباهات شویم؛ اگر تا یك ماه بعد از مهلت تعیین شده اصلاحات را انجام دهیم و به عبارتی اظهارنامه اصلاحی را به سازمان ارسال كنیم، درسته كه تاریخ ارسال همان تاریخ اظهارنامه اولیه است ولی به اظهارنامه اصلاحیه در مدت ذكر شده جرایم مالیاتی تعلق نخواهد گرفت.

ارسال اظهارنامه در زمان مقرر یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران واحد مالی یک شرکت و حسابداران است؛ اگر در مورد تسلیم اظهارنامه خود سردرگم هستید حتما مقاله اظهارنامه مالیاتی چیست را مظالعه کنید.

تكالیف اشخاص مشمول ارزش افزوده (حقیقی و حقوقی)

سازمان مالیاتی طی فراخوان‌هایی، مشخص می‌كند كه چه گروه از اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل از چه زمانی مشمول مالیات بر ارزش افزوده خواهند شد و پس از آن این افراد مکلف به انجام تكالیف قانونی هستند. در وهله اول اشخاص مشمول ارزش افزوده باید در سامانه evat ثبت نام كنند و نام كاربری و رمز عبور را دریافت كنند و سپس از سازمان، گواهی ارزش افزوده دریافت كنند.

از دیگر تکالیف مؤدیان این است كه اشخاص مشمول ارزش افزوده باید برای فروش كالا و ارائه خدمات صورتحساب، طبق نمونه پیشنهادی سازمان مالیاتی را صادر كنند كه علاوه بر اطلاعات مربوط به خود مؤدی شامل مشخصات مشتریان از جمله شناسه ملی، آدرس، مبلغ ارزش افزوده و غیره می‌شود.

افراد مشمول ارزش افزوده موظف هستند در پایان هر فصل یك اظهارنامه ارزش افزوده به سازمان مالیاتی ارسال كنند كه شامل خرید و فروش، معاف، مشمول مبلغ ارزش افزوده است و سپس در صورتی كه مبلغ مالیات و عوارض ارزش افزوده فروش فصلی، اقلام مشمول از مالیات و عوارض ارزش افزوده خرید، اقلام مشمول بیشتر باشد اشخاص باید مبلغ مابه الاختلاف را تا یك ماه پس از پایان هر فصل به سازمان مالیاتی پرداخت كنند. در ضمن اشخاص مشمول، مكلف هستند كلیه اسناد، مدارك و دفاتر خود را تا 10 سال نگهداری كنند تا هر زمان كه لازم شد به سازمان برای رسیدگی ارائه كنند.

اگر صاحب کسب و کار هستید و در مورد مالیات شرکت‌ها اطلاعات کافی ندارید، پیشنهاد می‌کنم مقاله مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی را مطالعه کنید.

نحوه رسیدگی به مالیات بر ارزش افزوده

زمانی كه مامورین مالیاتی برای رسیدگی به مالیات بر ارزش افزوده مراجعه می‌كنند باید اسناد و مدارك مربوطه را در اختیارشان گذاشت. در واقع هدف از رسیدگی این است كه بررسی شود، اعتبار مالیاتی مؤدی مورد قبول است یا نه و اگر با بررسی‌های به عمل آمده این نتیجه حاصل شود كه اعتبار مؤدی قابل پذیرش نیست، كلیه مبالغ پرداخت شده بابت مالیات و عوارض ارزش افزوده خریدهای انجام گرفته كه به عنوان طلب مؤدی از سازمان مالیاتی می‌باشد قابل قبول نخواهد بود و به این معنی است كه این مبالغ قابل تهاتر از مالیات و عوارض ارزش افزوده دریافتی از مشتریان نخواهد بود.

نحوه اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده

پس از اینكه رسیدگی مالیات ارزش افزوده انجام شد از طرف سازمان برگ تشخیصی صادر و به مؤدی ابلاغ می‌شود كه شامل مبلغ مالیاتی است كه مؤدی بابت ارزش افزوده باید پرداخت كند. اگر مؤدی به این مبلغ اعتراض داشته باشد باید حداكثر ظرف 30 روز پس از دریافت برگ تشخیص مالیاتی به صورت كتبی اعتراض خود را به سازمان ارزش افزوده اعلام كند و سازمان نیز باید حداكثر ظرف 45 روز پس از دریافت اعتراض مؤدی رسیدگی‌های لازم را انجام دهند.

اگر نسبت به برگ تشخیص مالیاتی خود اعتراض دارید، می‌توانید از نمونه متن اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی و استفاده کنید.

لایحه مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

از سال 1387 قانون مالیات بر ارزش افزوده یك قانون موقت بود ولی در خرداد سال 1400 لایحه مالیات بر ارزش افزوده كه شامل تغییراتی زیادی شامل معافیت‌های مالیاتی، زمان تسلیم اظهارنامه مالیاتی و دادرسی مالیاتی و غیره بود به تایید شورای نگهبان رسید و به قانون دائمی ارزش افزوده تبدیل شد.

اگر برای تسلیم لایحه مالیات بر ارزش افزوده به متن لایحه نیاز دارید، می‌توانید از نمونه متن لایحه دفاعیه مالیاتی استفاده کنید.

نحوه استعلام مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

پس از اینكه مؤدیان در اداره ثبت شركت‌ها، شركت را به ثبت رساندند باید با ارائه مداركی از سازمان، گواهی ارزش افزوده خود را دریافت كنند. اگر شركتی این گواهی را دریافت نكند مجاز به اخذ مالیات و عوارض ارزش افزوده از مشتریان نیست و برای اینكه مطمئن شویم مؤدی این گواهی را دارد می‌توانیم به سایت evat.ir مراجعه كنیم و با درج شناسه ملی شركت مربوطه استعلام گرفته شود تا اگر شركت این گواهی را داشت، مبلغ ارزش افزوده پرداخت شود.

کلام آخر

در این مقاله به اختصار راجع به اشخاص مشمول مالیات ارزش افزوده، كالاها و خدمات مشمول و معافیت های جدید مالیات بر ارزش افزوده صحبت شد تا دید كلی راجع به این مبحث داشه باشیم. ولی ارزش افزوده از جمله مباحث پر چالش و بحث انگیز است.

پیشنهاد ما به دوستانی كه سؤال یا راهنمایی راجع به قانون جدید و قدیم ارزش افزوده دارند این است كه از خدمات مشاوره مالیاتی، مشاوران متخصص و باتجربه مجموعه آقای مالیات بهره‌مند شوند تا در کوتاه ترین زمان پاسخ خود را دریافت کنید.